Linde


     My Passion for Trees                       

             

© Copyright Hanneke de Bruijn

De Linde


De Linde is een mooie zachte boom. Zachte blaadjes, zacht mooi groen licht onder het lover, zacht hout en een zacht karakter. Bij de Kelten en de Germanen werd de lindeboom gezien als heilige boom. De godin Freya zou er zich in vestigen. De geest van de linde gold als beschermer voor huizen, bronnen en kerken. Voor Bijen en hommels is de linde een waardevolle drachtplant. Een linde die bij water staat geeft enorm veel nectar. Een linde kan erg oud worden zeker meer dan 1000 jaar. Ze kunnen ook goed tegen snoeien.


Het zijn zeer mooie bomen.


De Linde


De linde is een loofboom van het geslacht Tilia. De soorten van dit geslacht komen voor op het noordelijk halfrond in Europa, Noord-Amerika en Azië. Er worden ongeveer 25 soorten binnen dit geslacht onderscheiden. In de Benelux komen hoofdzakelijk de volgende soorten en soortshybriden voor: Amerikaanse linde (Tilia americana var. americana) Kleinbladige linde of Winterlinde (Tilia cordata) Hollandse linde (Tilia europaea) Grootbladige linde of Zomerlinde (Tilia platyphyllos) Zilverlinde (Tilia tomentosa) Krimlinde (Tilia europea (x)) De Hollandse linde is een soortskruising tussen de Kleinbladige en de Grootbladige linde. De diverse soorten kennen daarnaast diverse variëteiten. Zo is de Zwarte linde een variëteit van de Hollandse linde evenals de Koningslinde en de Krimlinde. De Kleinbladige en de Grootbladige linde komen van nature in de Benelux voor.


Hij geldt als een van de grootste loofbomen en heeft zijn biotoop met name in beekdalen. De linde kan zeer oud worden. De linde kan afhankelijk van de variëteit 15 tot 30 m hoog worden. De linde wordt veel gebruikt als leiboom, dan wordt hij wel leilinde genoemd. Takken worden hierbij horizontaal gebogen en aan een frame vastgemaakt. In volgende jaren worden de scheuten op de stam en scheuten die de verkeerde kant op groeien gesnoeid. Op die manier ontstaat een dicht bladerscherm dat met name in de zomer verkoeling in huis biedt. Ook knotlindes voor het beschaduwen van vee, markten of terrassen komen voor. Lindehout is een houtsoort dat zich zeer goed leent voor houtsnijwerk, draaiwerk en beeldhouwwerk, omdat het vrij zacht is, een fijne nerf heeft en gelijkmatig opgebouwd. Het kernhout is rozewit tot geelwit en het spinthout wit tot lichtbruin. Een verse kuub hout weegt bijna 1000 kg. Bij de Kelten was het een spirituele boom. Ook later werd de lindeboom als 'goede boom' beschouwd. Huwelijken werden gesloten onder de linde; de duimen van de geliefden werden dan in de bast gedrukt.


De kleinbladige Linde is kenmerkend van eeuwen oud bos, toe te schrijven aan een beperkte capaciteit vruchtbaar zaad te reproduceren. Hij maakt alleen vruchtbare zaden in de warmste jaren en elke zaailing die te voorschijn komt neigt worden gegeten aangezien zij zeer smakelijk zijn.


Wanneer de binnenschors of de bast losgemaakt word van de buitenschors en in bundels bij elkaar gebonden worden leveren ze uitstekende vezels en ruw matwerk, dat voornamelijk door tuinlieden word gebruikt. Deze zijn licht, maar sterk en elastisch. De modieuze manden worden vaak gemaakt van de binnen bast van de linde. In Zweden, is de binnenschors, die door inweking wordt gescheiden, erg geliefd. Er word een soort vlas van gemaakt. Daarvan worden vissersnetten gemaakt.



Kleinbladige linde (Tilia cordata).


De kleinbladige linde (Tilia cordata), ook wel winterlinde genoemd, is een lindesoort die in Europa in het wild voorkomt. Tevens wordt hij als sier- of schaduwboom aangeplant in parken en tuinen. De hoogte is circa 30 m. De boom heeft een hoge, dichte, koepelvormige kroon. De schors is aanvankelijk glad en grijs. Later wordt deze donkergrijs en gegroefd. De twijgen zijn rood van boven en olijfgroen van onderen. De knoppen zijn glad, glanzend donkerrood en eivormig. De kleinbladige linde heeft hartvormige bladeren die 4-7 x 3-5 cm groot worden. De bladeren zijn voorzien van fijngezaagde randen, en een geelgroene of rozeachtige bladsteel van 3-5 cm lang. Het blad is aan de bovenzijde donker en glimmend groen. Aan de onderzijde is het blad bleker. In de oksels van de bladnerven zitten bosjes haartjes. De bloemen zijn wit en vormen dichte groepjes van vier tot vijftien stuks. Er is een bleekgroen schutblad van circa 6 cm lang. De boom draagt circa 6 mm grote, bolvormige, geribde vruchtjes. Oorspronkelijk kwam de winterlinde ook voor in de Nederlandse natuurbossen. Pollendiagrammen, gebaseerd op stuifmeelvondsten in bijvoorbeeld moerassen, tonen aan dat de linde zelfs veel voorkwam. In de periode van het atlanticum was deze boom op redelijk voedselrijke plekken zelfs de dominante boom en niet de zomereik! Van dit Atlantische lindenwoud kunnen we onder andere op het eiland Jutland in Denemarken en in het Woud van Bialozezia in Polen nog stukjes terugvinden.


Bron o.a. Wikipedia en gidsen

Tilia

Belmount Tower, Belton House, Manthorpe, Lincolnshire.

GPS: 52°56'17.67"N, 0°35'20.19"W

Cowdray park, Midhurst, Sussex.

GPS: 50°59'28.64"N, 0°42'0.60"W


Tilia platyphyllos, Pumsaint, Dyfed, Wales, UK.

(GPS parking: 52°2'42.62"N, 3°57'5.94"W).

Verhaal van deze boom.


Deze boom kwamen we tegen bij een eeuwenoude goudmijn in Wales. Hij stond in een weiland met meerdere Linde bomen. Zo groot en gigantisch... Er liep vee, dat kan je aan de afgeplatte onderkant zien. Keurig afgeschoren. Het jonge groene loof is aantrekkelijk en eetbaar. De opslag, dat de linde van nature maakt en aan de voet van de boom groeit, groeide nu buiten het bereik van het vee en vormde zo een zeer dichte kroon. Een "flatgebouw" van een boom. Dicht bladerdak en wel zeker 30 meter hoog. Het weiland was een beetje drassig door de beek die er in de buurt stoomt. Door deze vochtigheid kan deze Linde prima groeien en produceert hij veel nectar, dat ruik je. Erg mooi en bijzonder.

Huize bergh, S'Heerenberg, NL.

Het verhaal van deze boom

In S’ Heerenberg staat een oud versterkt huis (Huize Bergh) die als een vesting heeft gediend. Er is een groot water om het huis gegraven en een aarden wal aan de andere kant opgeworpen. Het was midden in de winter en het had net stevig gevroren en de zogenoemde slotgracht was dicht gevroren. Op die wal hadden ze bomen geplant in een laan beplanting. De meeste zijn linde bomen. En zo ook deze oude holle linde boom. De meeste lindebomen waren hol van binnen. Geen honderden jaren oud maar zeker wel 150. Het gaf een heel mooi sfeertje met het oude huis, de dichtgevroren vijver en de ondergaande zon.


GPS: 51°52'25.82"N, 6°14'24.96"O.

Tilia platyphyllos, Cowdray park, Midhurst, Sussex, UK.

Verhaal van deze boom

Inspiratie om deze boom te bezoeken: het boek The Heritage Trees of Britain and Northern Ireland, Jon Stokes and Donald Rodger. Cowdray park is niet aangegeven met bordjes, ook hier is het handig is een goed beschrijving te hebben. Het is een halve Mile van Cowdray Estate in Midhurst. Van Midhurst afkomende is er na een tijdje een vijvertje aan de linker kant van de weg. Daar kan je je auto parkeren. Daar achter is een enorm groot landschapspark (16.000 acres, 6.474,97 hectares) met weilanden waar vee loopt en bomen vrij in het veld staan.


Na een zoektocht naar het park, toch gevonden. Verder op was een weiland waar verschillende bomen stonden. Dat weiland ging door tot de horizon over de heuvels. Bij het betreden van het weiland viel meteen een oude eik op. Lage stam maar zeer breed en helemaal hol. Verder nog goed in blad. Het is de Queen Elisabeth I Oak. Zo genaamd door de legende dat die koningin deze boom nog gekend heeft. Een oude veteraan dus en die er ook als een oud vrouwtje bij staat. Verderop stonden een aantal Linde bomen vrij in het veld. Dichterbij komend bleken die ook al een mooie leeftijd te hebben (schatting 400 jaar). Zeer hoog en zeer dicht bladerdak (30 meter hoog). Aan de boom kan je goed zien dat er vee op het weiland staat. De onderkant van het bladerdak is mooi recht “afgeschoren”. Jonge Linde bladeren zijn zeer aantrekkelijk. De Linde maakt van nature opslag (jonge scheuten) aan aan de voet van zijn stam. Door dat het vee door de eeuwen heen dat blad heeft opgegeten vormt de boom nu zijn opslag buiten bereik van het vee: In het bladerdak. Dat is dus helemaal dicht gegroeid en is fascinerend om te zien. Geboeid en geïnspireerd door de boom liepen we verder over het weiland, wie weet welke giganten we nog meer tegen komen... (Zie Tamme Kastanje )


GPS: 50°59'28.64"N, 0°42'0.60"W.

mypassionfortrees.nl ©Hanneke de Bruijn. 2008 - 2020. •  Privacy Policy •  Terms of use.